6-Sigma Nedir ?

6- Sigma ( Operasyonel Mükemmellik) ;Ürün veya hizmet üreten bir işletmenin, iş süreçlerini iyileştirerek, hata sayısını ve maliyetini azaltmayı hedefleyen istatistiksel bir kalite-yönetim felsefesidir. Diğer bir tanıma göre, 6 Sigma iş süreçlerinde değişkenliği azaltarak hata olasılığını azaltan, kaliteyi ve verimliliği arttırmayı hedefleyen istatistiksel bir kalite-yönetim felsefesidir. Burada ki “ σ ” simgesi yunan alfabesinden gelir ve istatistikte ortalamadan ne kadar uzaklaşma olduğunu ifade etmek için kullanılır.

6-Sigma, Çalışanlara iş yapma şekillerini nasıl iyileştirebileceklerini ve yeni performans düzeyleri nasıl koruyabileceklerini öğretir.İyileştirmeler, temel istatistiksel yöntemler sonucu elde edilen verilere göre yapılır.

6 – Sigmanın Tarihçesi : Deming, Juran, İshikawa gibi toplam kalite yönetimi liderlerinin çalışmaları sonucunda başlamış olsa da ilk uygulaması 1979 yıllında Motorola yöneticilerinin düşük ürün geliştirme maliyeti ile yüksek kalitesizlik maliyeti arasında bir korelasyon olduğunun farkına varmasıyla Motorola da gerçekleştirilmiştir. Yani 6- Sigma ürün ve hizmetlerdeki kalitesizlik maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle geliştirilmiştir.

1985 yılında Motorola’nın iletişim sektöründe mühendis olarak çalışan bir yöneticisi olan Bill Smith üretim esnasında bir ürün hatalı bulunmuş ve tamir edilmişse, bu ürün üzerindeki diğer hatalar gizlenmiş ve bu hatalar müşterinin ürünü ilk kullanımında ortaya çıktığı; diğer yönden ürün hatasız üretilmişse çok nadir ilk kullanımda bozulduğu belgelenmiştir. Bu durum Motorolada büyük tartışma yarattı. Tartışmanın merkezinde ise iki soru var,

1. Kaliteyi başarmak hataları bulmayla ve düzeltmeyle mi olur?
2. Yada üretim aşamasında dizayn ve kontrollerle oluşmasını engelleyerek mi önlenir?

Sonraki çalışmalar gösterdi ki hataları bulmaya ve düzeltmeye çalışmakla Motorola sıradan bir Amerikan şirketindeki 4 Sigma seviyesine geldi. Buna karşılık rakiplerin ürünlerini tamir gerektirmeden ve hatasız bir şekilde ürettiklerini öğrendi. Böylece saklı hataları müşteri ürünü kullanmaya başladıktan sonra ortaya çıktığını görülünce iş süreçlerinin iyileştirilmesi gerektiği anlaşılmıştır. Böylece üretim zaman ve maliyetleri azaltarak düşük maliyet ile yüksek kalite hedeflenmiştir.

6-Sigmanın Amacı :

• İş süreçlerinde 6 sigma ile ifade edilen mükemmellik hedefine ulaşmayı hedefler. (6-sigma milyonda 3,4 hataya tolerans gösterir.)
• Müşteri odaklıdır. Temel hedefi müşteri memnuniyetini arttırmaktır.
• İş süreçlerindeki sapma ve dalgalanmaları önlemek için çalışır.
• Süreç iyileştirmesinde istatistiksel yöntemleri kullanarak hem işletme verimliliğini hem de finansal performansı arttırmayı hedefler.

6-Sigmanın Faydaları :

6-Sigmanın bir çok faydası vardır. Bu faydaları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.

• Hata oranında azalma
• İş süreçlerinde kısalma
• Müşteri memnuniyetinde artış
• Verimlilikte artış
• Pazar payında artış
• Maliyetlerde azalma
• Öğrenen organizasyonlar yaratma
• Herkes için performans hedefi oluşturur
• Sürekli başarı oluşturur.

6- Sigmanın İlkeleri :

• Proaktif yönetim
• Müşteri odaklı
• Veriye dayalı yönetim
• Sınırsız iş birliği
• Sınırsızı iste başarısızlığa tolerans göster

6 Sigma düzeyi ile kalitesizlik maliyetinin toplam ciroya oranını aşağıdaki şekilde ifade edebiliriz.

• 3 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %25’i kadar
• 4 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %15’i kadar
• 5 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %10’u kadar
• 6 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %5.0’i kadar
• 7 sigma kalitesizlik maliyeti cironun %2,5’i kadar

6 – Sigma dönüşüm tablosu ise aşağıdaki gibidir.

Sigma Seviyesi	Milyonda Hata	Verim (%)
1,5 σ	500.000	50
2 σ	308.537	69.1463
3 σ	66.807	93.3193
4 σ	6.210	99.3790
5 σ	233	99.9767
6 σ	3.4	99.9997

Türkiyede ve dünyada 6- sigmayı uygulayan başlıca firmalar aşağıdadır:

Motorola, Samsung,Cat, HP, Dell, Sony, Microsoft, Morgan Chasse, GM, Ford,Kodak, Dupont,Dow,Allied Signal, TEİ,Borusan, Arçelik, Kordsa, Vitra, Vestel, Bosch,

Dünya genelinde 6-Sigmayı uygulayan işletmelerin elde ettikleri faydaları ifade edecek olursak;

• Motorola, 10 yılda 14 milyar $ kar, satışlarda 5 kat artış, karlılıkta % 20 artış sağlamıştır.
• General Elektrik, 5 yılda 10 milyar $ kazanmıştır.
• Motorola, 5 yılda 220 bin $ yatırımla 6,4 milyon $ maliyetlerde iyileşme sağladı.
• Kordsa, 2002 yılında gerçekleştirdiği 5 proje ile yaklaşık 670 bin $ kazanç sağladı
• Borusan, 1 yıl içinde 47 projeden 11 milyon $’lık kar sağladı.
• Vitra, 2003 yılında Kartal ve Bozüyük fabrikalarında 1,5 milyon $’lık tasarruf sağladı.

Türkiyede 6- sigma uygulayan işletmelerin iller bazında haritası çıkarıldığında aşağıdaki gibi bir tablo çıkmaktadır. Koyu kırmızı en fazla 6 sigma uygulayan iller olarak değerlendirilmektedir.

Sonuç itibariyle 6-sigma işletmelere kalitede,verimlilikte, karlılıkta , müşteri memnuniyetinde artış, maliyetlerde azalma sağlayan etkin bir yöntemdir.Bu yöntemin geçerliliği hem endüstride hem de literatürde kabul görmekte ve dünyada bir çok işletme tarafından da uygulanmaktadır. 6 sigma yaklaşımı planlı ve programlı bir şekilde işletmelerde kullanılmalıdır.

Bir sonraki yazımızda 6 sigma nasıl uygulanır bu konuyu yazacağım.

Kaynakça :

1. Capital. (2003, Nisan 1). Six Sigma Zamanı. https://www.capital.com.tr: https://www.capital.com.tr/yonetim/liderlik/six-sigma-zamani adresinden alındı
2. Çetin, E. (2007). Altı Sima Yönetiminde Bir Uygulama. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü.
3. DALGAR, H., TAŞ, S., CEVHER, E., & AKIN, O. (2010). Maliyet Yönetim Arası Olarak 6- Sigma : Kuramsal Bir Yaklaşım. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 235-255.
4. Kansoy, O., & Dirgar, E. (2008). 6 Sigma Nedir ? e-Journal of New World Sciences Academy , 14-23.
5. Notusta. (2013, Ocak 13). Notusta-Genel. https://www.notusta.com: https://www.notusta.com/6-sigma-metodolojisi-56314/ adresinden alındı
6. ULUSKAN, M. (2017). Türkiye’nin 6-Sigma Uygulama Haritası. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi,, 131-143.
7. Vivekananthamoorthy , N., & Sankar , S. (2011, Temmuz 11). lean-six-sigma. https://www.intechopen.com: https://www.intechopen.com/books/six-sigma-projects-and-personal-experiences/lean-six-sigma adresinden alındı
8. YOLCU, U. (2015). Yalın 6 Sigma. http://www.yalinaltisigma.com: http://www.yalinaltisigma.com/yalin-alti-sigma-nedir/ adresinden alındı