Bu yazımda sizlere iş hayatındaki liderlik tarzlarından bahsedeceğim. 6 Çeşit liderlik tarzı bulunmaktadır, bunları sırasıyla anlatacak olursak;
Dayatıcı Liderlik bu tip liderlerin çalışma biçimi anında itaat eder, ” Sana ne diyorsam onu yap” şeklinde. Bu liderlerin temelinde yatan duygusal zeka yetkinlikleri başarma güdüsü, inisiyatif ve öz denetim‘dir. Bu tip liderliğin en çok işe yaradığı durumlar bir krizden çıkmak için gerekli adımların atılmasında veya problemli çalışanlarla ilişkide. Bu tarz genel çalışma iklimi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Yazının sonunda liderlik tarzlarının iklim üzerine etkisini tablo ile paylaşacağım.
Güven Verici Liderlik Bu tip liderler insanları bir vizyon doğrultusunda sefer ederler, Mottosu “Benimle birlikte gelin“dir. Bu liderlerlik tarzının temelinde yatan duygusal zeka yetkinlikleri Öz-Güven, Empati, Değişim Katalizörlüğü dür. Bu tarzın en çok işe yaradığı durumlar değişiklikler yeni bir vizyon gerektirdiğinde veya berrak bir yöne ihtiyaç duyulduğundadır. Çalışma iklimi üzerinde en güçlü etkiye sahip liderlik tarzıdır.
Yakınlık Sağlayıcı Liderlik Bu liderin çalışma biçimi uyum yaratır ve duygusal bağları geliştirir. Bu tarza göre çalışanlar herşeyden önce gelir. Temelde yatan duygusal zeka yetkinlikleri Empati, İlişki kurma ve İletişim dir. Bu tarzın etkili olduğu durumlar ise; ekipteki çatlakları gidermede veya problemli koşullarda insanları motive etmede. Bu tarzın iklim üzerine olumlu bir etkisi vardır.
Demokratik Liderlik Bu liderlik tarzında katılım yoluyla fikir birliği sağlamak vardır. ” Senin fikrin ne ” şeklinde. Temelinde yatan duygusal zeka yetkinlikleri işbirliği , ekip liderliği ve iletişim‘dir. Bu tarzın en çok işe yaradığı durumlar ile destek yada konsensüs oluşturmada, değerli elemanlardan girdi almada. Çalışma iklimi üzerinde olumlu etkiye sahiptir.
Sürükleyici Liderlik Bu liderlik tarzı performansa ilişkin yüksek standartlar belirler. Bu tarzı ifade eden bakış açısı ” Haydi ne yapıyorsam sizde onu yapın” dır. Temelde yatan duygusal zeka yetkinlikleri titizlik, başarma güdüsü ve inisiyatif’dir. Bu liderlik tarzınıyüksek motivasyonlu ve yetkin bir ekipten çabuk sonuçlar elde etmede durumlarında en çok işe yarar. Çalışma iklimi üzerinde uzun vadede olumsuz etkisi vardır.
Yönlendirici Liderlik Bu tarz liderlik insanları gelecek için geliştirme esasına dayanır. ” Şunu bir dene ” bu tarzı özetler niteliktedir. Temelde yatan duygusal zeka yetkinlikleri ise titizlik, başarma güdüsü, inisiyatif dir. Bu tarzın en çok işe yaradığı durumlar ise çalışanların performanslarını iyileştirmelerine yardımcı olma ya da uzun vadeli güçlü yanlar geliştirme için uygundur. Çalışma iklimine olumlu bir etkisi bulunmaktadır.
Son olarak liderlik tarzlarının çalışma iklimini etkileyen 6 ana boyutunu nasıl etkiledeğini aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.
Yukarıdaki tabloya göre çalışma iklimine en fazla olumlu etkiyi 0,54 ile güven verici liderlik tarzı sonra sırasıyla yakınlık sağlayıcı, demokratik ve yönlendirici liderlik sağlamaktadır. Dayatıcı ve sürükleyici liderlik olumsuz etki etmektedir. Unutulmamalıdır ki bir lider çalışma koşullarına göre bu 6 tarzdan birisini seçerek veya bir kaçını seçerek yönetim sağlayabilir. Tek bir liderliğin tüm koşullar için geçerli olduğunu söylemek doğru olmaz. Şartlara göre en uygun tarzı seçerek ilerlemek doğru olandır.
Kaynak: Duygusal Zeka ve Liderlik – Daniel Goleman
Yusuf ŞENSOY 